Motor yakıttan elde ettiği ısı enerjisiyle gücünü kavrama (debriyaj) aracılığı ile vites kutusuna aktarır.

Vites kutusu motordan gelen hareketi şafta, şaft diferansiyele, diferansiyel aksa ve aks tekerlere iletir.

Böylece araç hareket eder ve mekanik enerji yani hareket enerjisi elde edilmiş olur.

Motorun gücünü aktardığı organlara aktarma organları denir.

Vites kutusu (Şanzıman):

Aracın hızını ve torkunu ayarlayan aktarma organıdır.

Araca ileri ve geri hareket sağlar.

Vites kutusunun bakımı yapılırken yağına bakılır.

1.vites; her türlü yol koşullarında, kalkışta, çıkış eğimli yollarda veya park ederken kullanılan vitestir. Hız aralığı 0-20 km/h dir.

2.vites; kalkış sonrası toparlama konumudur. Hız aralığı 20-40 km/h dir.

3.vites; yolun ve aracın durumuna göre hızlanma vitesidir. Hız aralığı 40-60 km/h dir.

4.vites; yolun ve aracın durumuna göre hızlanma vitesidir. Hız aralığı 60-80 km/h dir.

5 ve 6.vites; gene hızlanma vitesi olup 80 km/h üzerindeki hızlarda kullanılır.

Geri vites; geri manevra esnasında veya iniş eğimli yollarda park yaparken kullanılan vitestir. 

Kavrama (DEBRİYAJ):

Vites değiştirme imkânı sağlayan aktarma organıdır.

Motorun hareketini vites kutusuna iletir ya da keser.

Motor ile vites kutusu arasındadır.

Debriyaj balatasının aşınmasının sebebi araç hareket halinde iken sürekli yarım debriyaj yada tam debriyaj yapmaktır.

Taşıt hareket halinde iken debriyaj pedalına yarım basılırsa debriyaj bilyesi bozulur.

Ani ve sert kalkışlarda debriyaj balatasının sıyrılarak aşınmasına sebep olur.

Diferansiyel:

Şaft'tan aldığı hareketi Aks'a ileten güç aktarma organıdır.

Virajlarda çekici lastiklerin farklı hızlarda dönmesini sağlar.

Araç Lastikleri:

Araçta lastiklerin görevi frenleme performansını arttırmaktır.

Üzerindeki rakamlar lastiklerin ebadını belirtir.

Lastikler araca binileceği zaman kontrol edilmelidirler.

Aracın lastiği kontrol edilirken hava basıncına, diş derinliğine ve hasarlı olup olmadığına bakılmalıdır.

Araç lastikleri yetersiz şişirilmiş ise; lastik kenarları çabuk aşınır ve yakıt tüketimi artar.

Lastik havalarının az olması direksiyonun zor dönmesine de yol açar.

Araç lastiklerinin havası normalden fazla olursa; orta kısmı aşınır, titremeler olur dolayısıyla sürüş konforu azalır.

Ön lastiklerden biri yeni, diğeri eski veya lastik hava basınçları farklı ise frenleme anında araç bir tarafa çeker.

Eski ve aşınmış lastiklerin kullanılması özellikle yağışlı havalarda kaza tehlikesini artırır.

Karlı ve buzlu yollarda çekici lastiklerin ikisine zincir takılır.

Lastik değiştirmek için kriko ile aracı kaldırırken aracın hareket etmesini engellemek için el freni çekilmeli ve tekerleklere takoz konulmalıdır.

--------

Lastik havalarından birinin düşük olduğunu bildiren göstergedir

--------

Araç lastiği değiştirilirken sırasıyla;

 I-  Aracın hareket etmemesi için gerekli güvenlik önlemleri alınır.

II-  Jant kapağı çıkartılır.

III- Bijon somunları gevşetilir.

IV- Kriko ile araç kaldırılır.

V-  Bijon somunları sökülür.

Genel Bilgiler:

Aracın ilk çalıştırılması esnasında vites boşta olmalıdır.

Çalıştırma esnasında bir miktar gaz verildikten sonra debriyaja basılmasında fayda vardır.

Aracı harekete geçirmek için vites 1'e alınır. Debriyaj pedalı yavaşça bırakılırken hafifçe gaza basılır.

Araç hareket ettirilmek istendiğinde harekete geçmiyor zorlanıyorsa el freni çekili unutulmuştur.

Vites değiştirilirken debriyaja sonuna kadar basılır.

Vites değiştirirken ses geliyorsa debriyaja tam basılmamıştır.

Araç geri vitese geçmiyorsa, ayak debriyaj pedalından çekilir ve yeniden basılır.

Aracı durdurmak için debriyaj ile frene birlikte basılır.

Hareket halindeyken aracın hızını azaltmak için sadece frene basılır. Hızı azaltmak için frenleme anında debriyaja basılması uygun değildir.

Boğulmuş motoru çalıştırmak için sonuna kadar gaz pedalına basılır.

Aşağıdaki SORU BANKASI butonunu tıklayarak bu konu ile çıkmış soruları çözebilirsiniz.