Src ve Psikoteknik Belgesi

SRC BELGESİ NEDİR?

KİMLER ALIR?

BU BELGE NE İŞE YARAR?

SRC belgesi, 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu’na göre karayolu taşımacılığında yük ve yolcu taşıyan araç sahiplerinin almakla yükümlü oldukları mesleki yeterlilik belgesidir.

Karayolu Taşıma Yönetmeliği’ne göre; yük, kargo ve yolcu taşıyan araçlar ticari araç olarak ifade edilmektedir.

Bu araçları kullanan sürücülerde;

Sürücü belgesi (Ehliyet),

Mesleki yeterlilik belgesi (SRC belgesi),

Psikoteknik rapor bulunmak zorundadır.

Her ülke için durum aynıdır ve ticari araç kullananların bu belgeleri bulundurmaları zorunludur.

Amerika’da ticari araç sürücülerinin mesleki yeterlilik belgesi CDL olarak geçer, ülkemizde ise bu belgenin adı SRC’dir.

Saydığımız belgelerden birinin eksik olması halinde sürücülere cezai işlem uygulanır.

SRC ve Psikoteknik Belgesiz Araç Kullanma Cezaları

2019 SRC belgesi cezası SRC belgesi olmadan taşımacılık yapan sürücülere, ruhsat sahiplerine ve taşımacılara verilmektedir.

SRC belgesi olmayan araçlar, sigorta firmaları tarafından tanınmamakta ve olası bir kaza anında hasar ödemesi yapılmamaktadır.

SRC Belgesi Hangi Araçlar İçin Geçerlidir?

SRC belgesi almakla yükümlü şoförler; kamyon, kamyonet, minibüs, otobüs, panelvan ve çekici gibi araçları kullanırlar. Bu araçlarla yapılan yük, yolcu ve kargo gibi karayolu taşımacılıklarında mesleki yeterlilik belgesi olarak SRC belgesi istenmektedir.

 SRC Belgesi Çeşitleri Nelerdir?

Milli Eğitim Bakanlığı tarafından verilen 5 çeşit SRC belgesi vardır. 

----------

SRC-1 Belgesi:

Uluslararası taşımacılık yapan şoförlerin yeterliliklerini gösteren belgedir.

Şoförler bu belgeyi almak için 32 saat süren bir eğitimden geçerler.

SRC 1 belgesini almak için eskiden şoförlerin lise mezunu olmaları gerekiyordu ancak yapılan yeni düzenlemelerle birlikte sürücülerin ilkokul mezunu olmaları yeterli hale gelmiştir.

Büyük otobüs şoförlerinin SRC 1 belgesi almak için 26 yaşından gün almış olmaları, 66 yaşından gün almamış olmaları gerekir.

Minübüs şoförleri 19 yaşından gün almamış olmalıdırlar.

Ayrıca şoförler psikoteknik raporu almalıdırlar.

----------

SRC-2 Belgesi:

Ülke sınırları içinde taşımacılık yapan şoförlerin almaları gereken belgedir. 

SRC 1 belgesi alan şoförlerin SRC 2 belgesi almaları gerekmez, çünkü SRC 1 belgesi olan şoförler aynı zamanda SRC 2 belgesine de sahip olurlar. 

Dolmuş şoförleri, taksi şoförleri, okul servisi ya da personel servisi şoförleri, şehir içi ya da şehirlerarası otobüs kullanan şoförler SRC 2 belgesi almalıdır. 

Yaş konusu SRC 1 belgesi alma koşulları ile aynıdır. 

SRC 2 belgesi almak için de psikoteknik raporu alınması gerekmektedir.

----------

SRC-3 Belgesi:

Ülkeler arası eşya veya kargo taşımacılığı yapan şoförlerin almaları gereken belgedir.

Kamyon, çekici ve TIR sürücülerinin yanı sıra kamyonet, pikap ve panelvan gibi araçları kullanan sürücüler SRC 3 belgesi almalıdır. 

SRC 3 belgesi alabilmek için 19 yaşından gün almış olmak ve 66 yaşından büyük olmamak gereklidir.

Ayrıca psikoteknik raporunun da alınması gereklidir.

---------

SRC-4 Belgesi:

Ülke sınırları içinde eşya taşımacılığı yapan ve yurtdışına çıkmayan şoförlerin alması gereken belgedir.

SRC 3 belgesini alanlar, SRC 4 belgesine de sahip olurlar.

Kamyonet, çekici ve kamyon gibi araçları kullanan sürücüler 28 saat süren bir eğitime girenler sınavdan geçerli not aldıklarında 19 yaşından gün almışlarsa ve psikoteknik raporları varsa SRC 4 belgesini alabilirler.

---------

SRC-5 Belgesi:

Tehlikeli mal ve madde taşımacılığı yapan şoförlerin alması gereken belgedir.

SRC 5 belgesi almak isteyen sürücüler 19 saatlik temel eğitim alırlar.

Tanker taşımacılığı yapacak sürücüler 13 saatlik tanker eğitimi alırlar.

Patlayıcı madde ve radyoaktif madde taşımacılığı yapacak şoförler 8 saatlik bir eğitimden geçerler.

Sürücülerin SRC 5 belgesi alabilmek için 19 yaşından gün almış olmaları gerekmektedir.

SRC Belgesi Hangi Kurumdan Alınır?

SRC belgesi almak için Milli Eğitim Bakanlığı’nın yetki verdiği kurumlardan birine başvurulmalıdır.

Sürücü kurslarının SRC belgesi verme yetkisi yoktur.

Bodrum ilçemizde TUĞSEM Mesleki Eğitim Merkezi SRC belgesi verme yetkisi olan tek kurumdur.

BODRUM TUĞSEM MESLEKİ EĞİTİM MERKEZİ

Gümbet kavşağında, Sez balıkçılık üst katı, Royal pastanesi yanında yer almakta ve 22 şer kişilik sınıflar ve deneyimli uzman kadrosu ile SRC, ÜDY, ODY belgeleriniz için hizmet vermektedir.

Bu kurumu 0 (252) 387 00 00 telefonundan arayabilir ve detaylı bilgi alabilirsiniz.

SRC Belgesi Nasıl Alınır?

SRC belgesi vermeye yetkili kurumlara kayıt yaptırarak SRC belgesi alınabilir. 

SRC belgesi başvurusu yapan sürücüler almak istedikleri belge türü için belli eğitimlerden geçerler. 

Ülke içinde taşımacılık yapacak şoförler 32 saat eğitime tabi tutulurlar.

SRC belgesi başvuru şartları şöyledir;

25 Şubat 2003 tarihinden önce ehliyeti olanlar sınava ve eğitime girmeden almış oldukları ehliyet türüne uygun SRC belgelerini alabilirler.

Bu tarihten sonra sürücü belgesi olanlar ise SRC belgesi alabilmek için eğitim almak ve sınava girmek zorundadırlar.

Büyük otobüs şoförleri SRC belgesi alabilmek için kanunun 36/C maddesine göre 26 yaşını bitirmek zorundadırlar.

66 yaşından gün alan sürücüler ehliyet sahibi olsalar dahi eğitim veya sınavla SRC belgesi alamazlar.

Eskiden SRC belgesi alabilmek için 63 yaşından gün almamış olma zorunluluğu varken SRC belgesi yaş sınırı 2019 yılı için 66 olarak değiştirilmiştir.

 SRC Belgesi Almak İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?

- Kimlik fotokopisi

- Ehliyet fotokopisi

- 2 tane son 6 ay içinde çekilen Biyometrik fotoğraf

- Diploma fotokopisi

 SRC Belgesi Kaç Günde Alınır?

SRC belgesi almak için girilecek eğitimlerin tamamlanması gerekir. 

Bu eğitimler genellikle haftada 2 saat şeklinde verilmektedir ve yaklaşık 3 haftada tamamlanmaktadır. 

Eğitimlerini alan sürücüler sınava girdikten ve başarılı olduktan sonra SRC belgelerini alabilirler.

SRC sınavları geçtiğimiz yılda 5 tane yapılmıştı, ancak 2019 SRC sınav takviminde kursların çok sayıda sınav yaptığını söyleyebiliriz. 

Her kursun SRC sınıflarına göre yaptığı sınav tarihleri farklı olup, 2019 sınav sonuçları yaklaşık 10 gün içinde açıklanmaktadır. “SRC belgesi almak ne kadar sürer?” sorusuna bu durumda ortalama 1 ay diyebiliriz.

 SRC Sınav Bilgileri:

SRC sınavı teorik ve uygulama sınavlarından oluşmaktadır.

Çoktan seçmeli teorik sınav 1 saat sürecek olup, SRC belgesi soruları 2019 yılı için geçmiş yıllardakinin aksine 40 adetten oluşmaktadır.

SRC sınavında başarılı olmak için eskiden 60 puan almak gerekiyordu ancak yapılan düzenlemelerle birlikte sürücülerin en az 70 puan almaları zorunlu hale getirilmiştir.

Her sorunun değeri 2,5 puan olup sınavdan başarılı olabilmek için en az 28 soruya doğru yanıt verilmelidir. Yanlış sorular doğru soruları etkilememektedir.

Sınavlar her kurs için farklı saatlerde olabilir ancak genellikle saat 10:00’da yapılmaktadır.

Teorik sınavda başarılı olan sürücüler her sorunun yaklaşık 60 saniye sürdüğü uygulama sınavına girerler.

Uygulama sınavında en az 3, en fazla 5 adet soru sorulur. 

SRC uygulama sınavı soruları görsel ya da video şeklindedir. 3 soruluk uygulama sınavında 2, 5 soruluk uygulama sınavında ise 3 soruya doğru yanıt vermek, sınavdan geçmek için yeterlidir. 

Uygulama sınavında sınava girmek için 4 hak vardır. 

Teorik ve uygulama sınavları aynı günde ve aynı okulda yapılmaktadır.

SRC Dersleri:

Sınavsız SRC Nasıl Alınır?

25 Şubat 2003’ten önce ehliyet almış olan sürücüler sınava girmeden SRC alma hakkına sahiptir.

Bu tarihten önce B sınıfı ehliyet alanlar SRC 2 ve SRC 4, 

C ve D sınıfı ehliyet alanlar ise SRC 2, SRC 3 ve SRC 4 belgelerini alabilirler.

E sınıfı ehliyet alanlar sınavsız olarak SRC 1, SRC 2, SRC 3 ve SRC 4 belgelerini alabilirler.

66 yaşını aşan sürücülere hiçbir SRC belgesi verilmemektedir.

25 Şubat 2003’ten önce gerekli eğitimi alan sürücülerin B sınıf ehliyeti olanlardan sınavsız SRC belgesi almak için minimum 90 günlük Sigorta ve Bağ-Kur primi isteniyordu. 

Ancak 2016’da yapılan yeni düzenlemelerle birlikte bu durum kaldırılmıştır.

Eğer uygun şartlara sahipseniz Src belgenizi e-devlet üzerinden alabilirsiniz.

E-devlet kapısından SRC belgesi almak için sisteme girilmeli sonra arama kısmına “muafiyet kapsamında SRC” yazılarak arama yapılmalıdır.

Arama yapmadan direk sayfaya ulaşmak için aşağıdaki linki kullanabilirsiniz.

https://www.turkiye.gov.tr/udvh-muafiyetli-src-belgesi-basvuru

SRC belgesi sorgulama sonucunda gelen tablodaki ehliyet belge numarası ve seri numarası gibi bilgileri doldurduktan sonra “Tamam” tuşuna basarak SRC belgesini oluşturabilirsiniz. 

SRC belgesinin çıktısını alabilmek için sistemde kayıtlı telefon numaranıza “Halkbank ya da Vakıf Bank’a 29 TL harç yatırın” şeklinde bir SMS gelecektir. 

Sınavsız SRC harcı olan 29 TL yatırıldıktan sonra sisteme tekrar giriş yapıp SRC belgesinin çıktısı alınabilinir.

2003 yılından önce ehliyet alanlar sınavsız SRC almak için aynı sorgulamayı yaptıklarında “uygun değildir” ya da “belge oluşturulamadı” gibi hatalarla karşılaşabilirler.

Bu durumda sürücülerin Emniyet Müdürlükleri’ne giderek durumu bildirmeleri ve sistemden aktivasyon yaptırmaları gerekir.

Sınavsız SRC-5 Alınır Mı?

ADR sertifikası olarak da geçen SRC 5 belgesi alabilmek için mutlaka eğitim alınmalıdır.

2003 yılından önce ehliyet almış olsun ya da olmasın, hiçbir sürücüye sınavsız SRC 5 belgesi verilmemektedir.

 Sınavsız SRC için Son Gün Ne Zaman?

Geçtiğimiz dönemler için sınavsız SRC belgesi almak isteyenlerin 30 Aralık 2018 tarihine kadar başvuru yapmış olmaları gerekiyordu. Ancak yönetmeliğin değişmesi ile birlikte süre sınırlaması kaldırılmış ve 2003’ten önce ehliyet alan sürücülerin istedikleri tarihte sınavsız SRC belgesi alabilmeleri sağlanmıştır.

PSİKOTEKNİK BELGESİ NEDİR?

KİMLER ALIR?

BU BELGE NE İŞE YARAR?

Psikoteknik belgesi (Raporu) nasıl alınır konusunda öncelikli olarak bu raporun nerelerde kullanıldığıyla ilgilidir.

Söz konusu rapor normal araç kullanıcılarından istenmez iken aşağıda belirtilen durumlar için ya da kişilerden istenmektedir.

Bu belgenin istendiği kişiler şunlardır:

Ehliyet sahibi kişilerin ehliyetlerine farklı nedenlerle el konulabilmektedir. Ehliyet tekrar alınmak istendiğinde bu raporun verilmesi zorunludur.

Ticari taksi ya da dolmuş kullanan kişilerden farklı amaçlar için bu belge istenebilmektedir.

Kimlerden istendiği ile ilgili daha fazla detay bulunsa da genel olarak yukarıda bulunan iki gruptan istenmektedir. Bu rapor ilgili kişilerin araç kullanmak için gerekli olan beden ve psikolojik sağlıklarının uygun olup olmadığının belirlenmesinde kullanılmaktadır. Söz konusu rapor için ilgili kişiler bir psikolog gözetiminde simülatörde teste girmektedir.

Bu test sonucunda göre belgeyi almaya uygun olup olmadığı belirlenmektedir.

Psikoteknik Belgesi (Raporu) Nasıl Alınır ve Ölçülecek Özellikler Nelerdir?

Psikoteknik belgesi (Raporu) nasıl alınır konusundaki sonraki husus söz konusu test esnasında kişilerin ölçülen özellikleri ile ilgilidir.

Bu test esnasında ölçülen özellikler genel olarak şunlardır:

Zihni özellikler;

Algılama,

Dikkat,

Hafıza,

Muhakeme ve benzeri yeteneklerine

Psikomotor yetenek ve becerilerine;

Tepki hızı,

Göz, el, ayak koordinasyonu

Alışkanlık ve kişilik özelliklerine;

Risk alma,

Saldırganlık,

Sorumluluk,

Öz kontrol

Yukarıda belirtilen özelliklerin kontrolü sırasında herhangi bir sorun görülmemesi durumunda kişilere bu belge verilirken sorun görülmemesi durumunda ise bu belge verilmemektedir.

Psikoteknik belgesi (Raporu) nasıl alınır konusundaki bir diğer husus ise bu raporu almak için istenen şartlarla ilgilidir. Yani bu raporu her isteyen alamamakta ve aşağıda belirtilen şartların yerine getirilmesi istenmektedir.

Söz konusu şartlar şu şekildedir:

Kullanılacak olan araca uygun ehliyete sahip olması aranan şartlardan ilkidir.

Mevzuatta belirtilen mesleki yeterlilik şartların sağlanması gerekmektedir.

Kişilerin bu belgeyi büyük otobüs için almak istemeleri durumunda 26 yaşından gün almış olmaları gerekmektedir.

Belge için başvuru yapacak kişilerin 63 yaşından gün almamış olmaları da istenen bir başka şarttır.

Tehlikeli madde taşıyan araçları kullanan kişilerin bu belge için başvuru yaparken mutlaka söz konusu durumla ilgili almış olduğu eğitimin belgesini sunmak zorundadır.

Başvuru yapan kişilerin ağır cezalar almış olmamalıdır.

Psikoteknik Belgesi (Raporu) Nereden Alınır ve Yapılan Test Ne Kadar Sürmektedir?

Psikoteknik belgesi (Raporu) nereden alınır sorusunun cevabı ise merak edilen konulardan bir diğeridir.

Öncelikle söz konusu rapor son derece önemlidir ve bundan dolayı da sadece Sağlık Bakanlığı tarafından yetkilendirilen kurumlar tarafından verilmektedir. İlinizde bununla ilgili görevlendirilen kuruma müracaat etmeniz gerekmektedir. Bu müracaattan sonra durumunuza göre yukarıda belirtilen belgelerden gerekli olanlar sizden istenecektir. Daha sonra ise yaklaşık 1 saat sürecek bir teste gireceksiniz. Psikolog eşliğinde simülatörde yapılacak bu testte farklı özellikleriniz ölçülecektir. Daha sonra ise yapılan değerlendirmede başarılı olmanız durumunda belgeyi hak kazanacaksınız. Başarısız olmanız durumunda ise belge size verilmeyecektir. Burada bilinmesi gereken önemli bir husus daha bulunmaktadır. Bu belgeyi aldığınız tarihten itibaren 5 yıl boyunca geçerli olacaktır. Yani 5 yıl sonunda bu sınava tekrar girmeniz gerekmektedir. Bu detayı atlamamanız çok önemlidir.

Psikoteknik belgesi (Raporu) nereden alınır sorusunun cevabı da böylece yukarıda verilmiş olmuştur. Söz konusu belge genel olarak taşıma ve ticari amaçlarla araç kullanan kişilerden istenmektedir. Bunun dışında toplu taşıma araçlarını kullanacak kişilerden de istenmektedir. Belgenin istenme gerekçesi ise tamamen güvenlikle ilgilidir. Bilindiği gibi özellikle büyük kentlerde çok ciddi derecelerde trafik olabilmektedir. Söz konusu durum da insanların trafikte sinirlenmelerine ve kendilerini kontrol edememelerine neden olabilmektedir. Bu da ciddi kazaların yaşanmasına ve insanların yaralanmasına neden olmakta hatta bazen de can kayıpları dahi yaşanabilmektedir. Bundan dolayı da bu durum ile ilgili çok ciddi önlemler alınmaktadır.

Psikoteknik belgesi (Raporu) nereden alınır konusundaki hususlar artık bir çok kurum ya da şirketin şoför seçimi yaparken daha dikkatli olmasına neden olmaktadır. İhtiyatlı davranan kurum ya da şirketler bundan dolayı da şoför adaylarından bu raporu ve buna benzer raporları istemektedir. Eğer bu tür bir iş yapmak istiyorsanız yukarıda belirtilen hususları incelemeli ve en kısa sürede bu raporu almanız gerekmektedir. Böylece buna uygun bir iş bulmanız durumunda zaman kaybetmeden başvuru yapabilirsiniz.

Psikoteknik belgesi (Raporu) nereden alınır konusu genel hatlarıyla bu şekildedir. Bu belgeye başvuru yapabilmek için istenen şartlar ve yapılacak testte ölçülecek özellikler yazımızın içerisinde yer almaktadır. Böylece yapacağınız işlemleri çok daha kolay bir şekilde yapmanız mümkün olacaktır.

Bodrum İlçemizde Psikoteknik Belgesi Veren Kurumlar:

------

Bodrum Psiko-teknik Değerlendirme Merkezi

Bodrum Psikoloğu //Uzman Psikolog Melisa K. Dedeoğlu

Gümbet Kavşağı Avni Kaya İş Merkezi

GSM: 0 (543) 227 37 03

http://bodrumpsikologu.com/iletisim/

------

Özbey Psiko-teknik Değerlendirme Merkezi

Konacık Mahallesi Gazderesi caddesi

GSM: 0 (506) 609 95 55

------

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’na göre 1yıl içinde 5 kez hız ihlali, 1 yıl içinde 2. kez 100 ceza puanını doldurma ve 5 yıl içinde 3 kez alkollü araç kullanma veya aday sürücülüğü alkolden iptal olma nedeniyle ehliyetlerine el konulan sürücülere, Psiko-teknik Değerlendirme ve Psikiyatrik muayene zorunludur..